In Frankrijk is Kerst een tijd voor familie en vrijgevigheid, gekenmerkt door familiebijeenkomsten, cadeaus en snoep voor de kinderen, geschenken voor de armen, Kerstmis, en “le Reveillon”.
De viering van Kerst in Frankrijk verschilt per regio. De meeste provincies beginnen met het vieren van Kerst op 25 december, hetgeen een officiële feestdag is in Frankrijk. Echter in Oost-en Noord-Frankrijk begint de kersttijd al op 6 december, la fête de Saint Nicolas, en in sommige provincies is la fête des Rois één van de belangrijkste feestdagen in de kersttijd. In Lyon wordt op 8 december la Fête de Lumières gevierd, waarbij Lyon de maagd Maria eert door kaarsen in het raam te plaatsen ten einde licht in de stad te brengen.
La fête des Rois wordt gewoonlijk gevierd op 6 januari, maar op sommige plaatsen in Frankrijk wordt het de eerste zondag na 1 januari gevierd.
Frans Kersttradities
Franse kinderen zetten hun schoenen voor de open haard, in de hoop dat Père Noël (alias Vadertje Kerst), ze zal vullen met cadeautjes. Snoep, fruit, noten en klein speelgoed wordt ’s nachts aan de boom gehangen. In sommige regio’s is er ook een Père Fouettard die billenkoek geeft aan stoute kinderen.
In 1962 werd er in Frankrijk een wet aangenomen die verplicht dat alle brieven aan de Kerstman geschreven met een ansichtkaart beantwoord moeten worden. Als een klas een brief schrijft, krijgt elke scholier een reactie.
Le Réveillon
Hoewel steeds minder Fransen de Mis bijwonen op kerstavond, is het nog steeds een belangrijk onderdeel van Kerstmis voor veel gezinnen. De Mis wordt gevolgd door een groot feest, genaamd le Reveillon (van het werkwoord réveiller, wakker worden of ontwaken). Le Reveillon is een symbolisch ontwaken om de betekenis van Christus’ geboorte te beleven en is tevens hét culinaire hoogtepunt van het seizoen. De maaltijd kan worden genoten zowel thuis als in een restaurant of cafe dat de hele nacht open is. Elke regio in Frankrijk heeft zijn eigen traditionele kerstmenu, met gerechten als gans, kip, kapoen, kalkoen gevuld met kastanjes, oesters, en boudin blanc (een soort witte pudding).
Franse Nagerechten met Kerst
Gedurende de Franse kerstdagen, komen er speciale traditionele desserts op tafel:
- La bûche de Noël (kerststronk) – Een cake in de vorm van een stronk hout, gemaakt van chocolade en kastanjes. Deze Cake kent haar oorsprong in het speciale hout dat verbrand werd tussen kerstavond en nieuwjaarsdag in de Perigord, een overblijfsel van een heidens feest in Gallië.
- Le Pain calendeau (in Zuid-Frankrijk) – Kerstbrood, waarvan een deel traditioneel aan een arm medemens wordt gegeven.
- Treize desserts (in de Provence) – Een beetje over de top tijdens de vakantie. De dertien desserts verwijzen naar Jezus en zijn twaalf apostelen.
- La Galette des Rois (op Driekoningen) – ronde taart, die in stukken gesneden wordt en verdeeld wordt door een kind, bekend als le petit roi of L’Enfant Soleil, verstopt onder de tafel. Wie la fève vindt – verborgen in de taart – is koning of koningin en kan een partner kiezen.
Franse Kerstdecoraties
De Sapin de Noël is de belangrijkste versiering in huizen, straten, winkels, kantoren en fabrieken. De Sapin de Noël verscheen in de Elzas in de 14de eeuw, versierd met appels, papieren bloemen, en linten, en werd geïntroduceerd in Frankrijk in 1837.
Een ander belangrijk aspect van de Franse Kerstvieringen is de Kerststal, die wordt tentoon gesteld in kerken en vele huizen. Levende kerstallen in de vorm van toneelstukken en poppenspelen waarin de Geboorte van Christus wordt uitgebeeld worden over het algemeen uitgevoerd om de grondslagen van het christendom en de kerstviering bekend te maken.
Mistletoe (Maretak) wprdt opgehangen boven de deur tijdens het kerstseizoen om het gehele jaar door geluk te brengen .
Na Reveillon, is het gebruik om bij het vertrek een kaars te branden voor het geval de Maagd Maria voorbij komt.