De eerste wereld oorlog staat in Frankrijk bekend als “De Grote Oorlog”, La Grande Guerre. Deze benaming voor de Eerste Wereldoorlog zegt veel over de diepe indruk die in het collectieve Europese geheugen gegrift zit. De oorlog speelde zich af van 1914 tot 1918 tussen Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije (ook wel de Centralen genoemd) aan de ene kant en de Geallieerden (Frankrijk, Engeland, Rusland en andere landen).
Directe aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog was de moord op kroonprins Franz Ferdinand in Serajevo. Deze gebeurtenis had een watervalk van opeenvolgende gebeurtenissen tot gevolg. Allerlei ondersteuningsverdragen en beloften traden in werking. De moordaanslag in Sarajevo op de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije (Frans Ferdinand en zijn vrouw Sophie) voond plaats op 28 juni 1914 door een groep studenten (de zwarte hand), uiteindelijk werd er geschoten door de negentienjaar oude Gavrilo Princip. Als motivatie had deze groep de onvrede over de inlijving van Servië bij Oostenrijk-Hongarije.
De escalatie na deze gebeurtenissen gebeurde snel. Op 28 juli verklaart Oostenrijk-Hongarije aan Servie de oorlog. Oostenrijk-Hongarije krijgt daarbij onvoorwaardelijke steun van Duitsland en Servië krijgt steun van Rusland. Rusland positioneerd dan troepen bij Duitse grens, waarop Duitsland de oorlog aan Rusland verklaard op 1 augustus 1914.
Omdat Frankrijk een verdrag met Rusland had en doordat Frankrijk graag een revanche wilde op Duitsland sinds 1871 mobiliseert ook Frankrijk haar troepen waarna Duitsland Frankrijk de oorlog verklaard op 3 augustus 1914. Dit is aanleiding voor Engeland om de oorlog tegen Duitsland te verklaren op 4 augustus 1914, omdat Engeland, Frankrijk en Rusland een verdrag hadden om elkaar te helpen. Zo ontstaan twee kampen:
o Oostenrijk-Hongarije, Duitsland en Italie.
o Rusland, Frankrijk Engeland Servië
Duitsland valt via België Frankrijk aan. Duitsland wilde Frankrijk veroveren voordat de Russische mobilisatie gereed was. Belgie geeft veel verzet tegen het doortrekken van de Duitse legers. Duitsland onderdrukt dit verzet zeer wreed door burgers te fusilleren, brand te stichten en burgers te deporteren. Bij de Marne werden de Duitsers uiteindelijk tegengehouden en betrokken de legers de loopgraven.
In augustus 1914 vielen de Russen Oost-Pruisen binnen. Zij werden echter vernietigend verslagen. Dit stelde de Duitsers in staat veel van hun troepen naar het Westfront te verplaatsen. De Eerste Wereldoorlog werd vooral bekend door deze loopgravenoorlog aan het Duitse Westfront. Machinegeweren en kanonnen richtten slachtingen aan onder de soldaten. Miljoenen mensen zijn gestorven bij gevechten die slechts enkele meters terreinwinst opleverden.
De Duitse troepen die afkomstig waren van het Oostfront werden vooral ingezet bij Verdun. Daar werd de grootste slag van de oorlog uitgevochten. De Duitsers probeerden in 1916 bij Verdun de beslissing van de oorlog te forceren, wat bijna lukte. De Fransen konden hen slechts met de grootste moeite tegenhouden. Daarna liep alles weer vast in loopgravenstellingen. Men schat het totale aantal slachtoffers alleen in de slag bij Verdun al op 700.000!
In 1917 gaat VS deelnemen aan de oorlog. De geallieerden worden daardoor zo sterk dat Duitsland de oorlog verliest.
De VS gingen deelnemen om drie redenen:
- Een Amerikaans schip (Lusitiania) werd getorpedeerd.
- Duitsland werd te machtig
- Bescherming van de democratie.
In 1918 gaf Duitsland min of meer de strijd op. De Duitse bevolking komt in opstand als ze merken dat de oorlog verloren gaat worden. Hierdoor wordt de regering omvergeworpen en de nieuwe regering sluit een wapenstilstand. Met het Verdrag van Versailles werd de Vrede gesloten tussen een aantal Geallieerden (waaronder Frankrijk) en Duitsland. Duitsland werd veroordeeld als veroorzaker van de oorlog en moest gigantische schadevergoedingen betalen.
Hiermee werd de tijdbom gelegd voor de Tweede Wereldoorlog.